|
равшанлиги ифодалашда кўзда тутилган маънонинг аниқлиги билан билинади, яъни аниқ ифода бўлса, услуб ҳам равшандир:
وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لاَ تَسْمَعُوا لِهَذَا الْقُرْآنِ وَالْغَوْا فِيهِ لَعَلَّكُمْ تَغْلِبُونَ
– „Кофир бўлган кимсалар: «Қуръонга қулоқ солманглар ва (Қуръон ўқилаётганда) беҳуда гап гапиринглар. Шоядки ғолиб бўласизлар» дедилар“. [41:26]
Услубнинг қуввати маъно ифодаланаётган лафзларнинг маънога мувофиқ ҳолда танлаш орқали бўлади. Масалан, нозик маъно чиройли лафз билан, чуқур маъно гўзал лафз билан, салбий маънолар хунук лафзлар билан ифодаланади. Услубнинг гўзаллиги ибораларнинг энг тиниғини, ифодаланган маънога мос келадиганини ёки маъно ва лафзнинг равшанини танлаш билан билинади.
وَيُسْقَوْنَ فِيهَا كَأْسًا كَانَ مِزَاجُهَا زَنجَبِيلاً ۩ عَيْنًا فِيهَا تُسَمَّى سَلْسَبِيلاً
– „(Жаннат аҳли) у жойда мизожи-аралашмаси занжабил бўлган майкосалар (жаннатлардаги салсабил-ўтимли деб аталадиган чашма) билан суғорилурлар“, [76:17-18]
إِنَّ جَهَنَّمَ كَانَتْ مِرْصَادًا ۩ لِلْطَّاغِينَ مَآبًا ۩ لاَبِثِينَ فِيهَا أَحْقَابًا ۩
– „Албатта туғёнга тушгувчиларнинг борар жойлари бўлган жаҳаннам (ўзига қулаб тушадиган кофирларга) кўз тутиб тургувчи бўлди. Улар у жойда узоқ замонлар (яъни абадул-абад) қолгувчидирлар!“, [78:21-23]
تِلْكَ إِذًا قِسْمَةٌ ضِيزَى
– „У ҳолда бу адолатсиз тақсим-ку?!“, [53:22]
إِنَّ أَنكَرَ الأَصْوَاتِ لَصَوْتُ الْحَمِيرِ
– „Чунки овозларнинг энг ёмони эшаклар овозидир“, [31:19]
رُبَمَا يَوَدُّ الَّذِينَ كَفَرُوا لَوْ كَانُوا مُسْلِمِينَ ۩ذَرْهُمْ يَأْكُلُوا وَيَتَمَتَّعُوا وَيُلْهِهِمُ الأَمَلُ فَسَوْفَ يَعْلَمُونَ
– „Ҳали (Қиёмат куни) кофир бўлган кимсалар мусулмон бўлишни истаб қолурлар. (Эй Муҳаммад), уларни қўяверинг, еб-ичиб, фойдаланиб қолсинлар, орзу-ҳавасларига машғул бўлаверсинлар. Бас, яқинда (бу қилмишларининг оқибати нима бўлишини) билиб олурлар“. [15:2-3]
Қуръонни диққат билан ўрганиб чиққан киши унинг услуби равшан, қуввати мислсиз ва жамол жиҳатидан беқиёс эканлигини англайди. Қуръондаги мана бу фазилатларга эътибор беринг:
وَمِنَ النَّاسِ مَنْ يُجَادِلُ فِي اللَّهِ بِغَيْرِ عِلْمٍ وَلاَ هُدًى وَلاَ كِتَابٍ مُنِيرٍ
– „Одамлар орасида шундай кимсалар ҳам борки, улар ўзлари билмаган, ҳидоят топмаган ва ёрқин китоб-ҳужжатга эга бўлмаган ҳолларида Оллоҳ хусусида мужодала қилурлар“, [31:20]
ثَانِيَ عِطْفِهِ لِيُضِلَّ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ
116-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260